คอลัมน์ เดือนหงายที่ชายโขง โดย ธีรภัทร เจริญสุข
ช่วงเทศกาลสิ้นปีและวันขึ้นปีใหม่ ก็จะมีพ่อแม่พี่น้องชาวอีสานเดินทางกลับถิ่นฐานบ้านเกิดกันอย่างล้นหลาม รถราติดบนท้องถนนเป็นแพยาว ตั้งแต่ออกจากวังน้อยอยุธยา สระบุรีเลี้ยวขวาเข้าปากช่องที่เป็นจุดคอขวดการจราจรขึ้นเขตภูเขาดงพญาเย็น จนถึงแยกท่าพระ ขอนแก่น จะมาเริ่มทุเลาเบาบางลงบ้างก็ตอนออกจากขอนแก่นเข้าอุดรธานี
การเดินทางดังกล่าวในแต่ละปีรวมถึงเทศกาลสงกรานต์นั้น ก่อให้เกิดอุบัติเหตุสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินผู้คนไปเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าทางรัฐบาล ตำรวจ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งกรมทางหลวง กรมการขนส่งทางบก ตลอดจน สสส. จะออกมารณรงค์ให้ใช้รถใช้ถนนอย่างปลอดภัยอย่างไร แต่เนื่องจากขีดจำกัดของท้องถนนทางกายภาพไม่เพียงพอ และนิสัยการใช้รถใช้ถนนของคนไทยที่ยังขาดวินัยจราจรอยู่มาก ทำให้สถิติการตาย-เจ็บ แทบจะไม่ลดลงเลยในแต่ละปี
ผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการสาธารณสุขฉุกเฉินในช่วงเทศกาลมักมีมุขตลกที่ไม่ค่อยตลกนักแซวกันว่า คนไทยตายเพราะรถช่วงปีใหม่สงกรานต์ มากกว่าทหารอเมริกาตายในสงครามอิรักเสียอีก ซึ่งเมื่อดูจากสถิติก็เป็นที่น่าสลดใจว่า ความวุ่นวายทางการเมืองที่ปะทะลุกลามกันอยู่ในกรุงเทพมหานครนั้น เกิดความสูญเสียน้อยกว่าอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในจังหวัดเดียวเสียอีก
การพัฒนาโครงข่ายคมนาคมในทางกายภาพอย่างเป็นระบบจึงสำคัญควบคู่ไปกับการบังคับใช้กฎหมายและวินัยการจราจรอย่างเข้มข้นการพัฒนาการขนส่งระบบรางเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดในการลดอุบัติเหตุและความสูญเสียจากการเดินทาง เนื่องจากเป็นวิธีการเดินทางที่ประหยัด ปลอดภัย และสามารถขนส่งคนได้จำนวนมากที่สุดต่อเที่ยวต่อต้นทุนการขนส่ง โดยมีความเสี่ยงต่ำที่สุด
นอกจากนี้ แผนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบคมนาคมที่ติดค้างอยู่ในชั้นศาลรัฐธรรมนูญ ยังมีแผนการขยายถนนเส้นรองระหว่างจังหวัดและอำเภอ ซึ่งอยู่ในสภาพชำรุดและคับแคบไม่เพียงพอต่อปริมาณการจราจรที่เพิ่มขึ้นจากการขยายตัวของเมือง และเป็นแหล่งเกิดอุบัติเหตุสูงที่สุดจากสถิติของกระทรวงสาธารณสุข เป็นที่น่าเสียดายที่สภาพความขัดแย้งทางการเมือง ทำให้แผนการพัฒนาโครงข่ายระบบรางและการพัฒนาถนนต้องล่าช้าออกไปอีกไม่ต่ำกว่าหนึ่งปี หรืออาจจะต้องพับแผนเก็บแท้งไปตั้งแต่ยังไม่ทันได้เริ่มก่อสร้าง
ในด้านการกวดขันวินัยจราจรปัจจุบันกรมการขนส่งทางบกร่วมกับตำรวจทางหลวง ได้ติดตั้งระบบกล้องวงจรปิด CCTV และเครื่องวัดความเร็วตามทางหลวงเพื่อตรวจจับอาชญากรรมและติดตาม
รถขับเกินความเร็วที่กำหนดอีกทั้งติดตั้งระบบ GPS สำหรับรถโดยสารสาธารณะเพื่อติดตามพฤติกรรม
การขับรถของพลขับรถโดยสารต่างๆ ซึ่งได้เริ่มดำเนินการมาระยะหนึ่งแล้ว ผู้เขียนก็ได้แต่หวังว่า เมื่อผลัดเปลี่ยนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมเป็นผู้อื่น
ที่มิใช่คุณชัชชาติ สิทธิพันธุ์ รัฐมนตรีความเร็วสูง จะได้รับการพัฒนาปรับปรุงต่อยอดอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่พอไม่มีคนกวดขันตามงานก็หย่อนยานกลับเป็นเหมือนเดิมอีก
ฤดูหนาวช่วงสิ้นปีนี้มีสภาพอากาศหนาวจัดมากกว่าทุกปีที่ผ่านมา ผู้ใช้รถใช้ถนนเดินทางกลับบ้านรวมถึงผู้ที่เดินทางท่องเที่ยวไปยังภาคเหนือและภาคอีสานอาจต้องเจอสภาวะหมอกลงจัดอย่างที่ไม่เคยเจอมาก่อนควรใช้ความระมัดระวังอย่างมาก ไม่ว่าจะเดินทางขาขึ้นหรือขาล่อง เตรียมน้ำดื่มไว้ให้เพียงพอกับการรับมืออากาศแห้ง เตรียมเครื่องนุ่งห่มพร้อมรับอากาศหนาว
หากเรารักษาความปลอดภัยบนท้องถนนด้วยสติเป็นอย่างดีไม่เพียงแต่ตัวเราเองเท่านั้นที่จะปลอดภัยมีความสุข ยังมีเพื่อนร่วมทางกับเราอีกมากมายที่จะปลอดภัย รวมถึงคนที่อยู่บ้านข้างหลังที่คอยห่วงใยให้เราเดินทางปลอดภัยด้วย
ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ผู้เขียนขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัย และบุญกุศลอันดีใดที่ท่านผู้อ่านได้ประกอบกิจกรณีอันดีอันประเสริฐมา จงดลบันดาลให้มีความสุขความเจริญปลอดจากทุกข์ภยันตรายใดๆ ทั้งปวงด้วยเทอญ
หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน หน้า 16 ฉบับวันที่ 1 มกราคม 2557
