ตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปี 2555 ได้กำหนดให้ประชาชนและท้องถิ่นมีส่วนร่วมในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในหลายรูปแบบทั้งในส่วนของการเป็นผู้ใช้สิทธิในการเข้ารับบริการ การบริหารจัดการ การตรวจสอบและรับรองคุณภาพบริการ สำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในบทบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 มาตรา 13 (3) มาตรา 18 (8) มาตรา 47 และมาตรา 48 (4) ได้กำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสนับสนุนและกำหนดหลักเกณฑ์ให้องค์กร ชุมชน องค์กรเอกชน และภาคเอกชนที่ไม่มีวัตถุประสงค์ในการดำเนินงานแสวงหากำไรดำเนินงานบริหารส่วนร่วมเพื่อสร้างหลักประกันสุขภาพระดับพื้นที่ให้คณะกรรมการสนับสนุนและประสานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำหนดเกณฑ์เพื่อให้องค์กรดังกล่าวเป็นผู้ดำเนินงานและบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่น เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545

อำเภอวิเชียรบุรี จ.เพชรบูรณ์ นับเป็นอีกอำเภอหนึ่งที่ได้ดำเนินการจัดตั้งกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่น โดยทางสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขต 2 พิษณุโลก ได้เริ่มดำเนินงานทำข้อตกลงกับองค์การบริหารส่วนตำบลและเทศบาลที่มีความพร้อมและสมัครเข้าร่วมจัดตั้งกองทุนหลักประกันสุขภาพตั้งแต่ปี 2550-2555 ซึ่งมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 16 แห่ง สมัครเข้าร่วมจัดตั้งกองทุนหลักประกันสุขภาพครบทุกแห่ง ถือว่าครบร้อยละ 100 ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ดังนั้นเพื่อให้กองทุนได้มีการดำเนินงานอย่างถูกต้องตามระเบียบการดำเนินงานสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และการมีส่วนร่วมของประชาชน ตลอดจนมีการส่งเสริม สนับสนุนและพัฒนากองทุน เพื่อเป็นการติดตามผลการดำเนินงานของกองทุนหลักประกันสุขภาพในปี 2555 ที่ผ่านมา ทางสำนักงานสาธารณสุขอำเภอวิเชียรบุรี โดย นางสาวรุ่งพิทยา คณะช่าง นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ รักษาราชการแทนสาธารณสุขอำเภอวิเชียรบุรี จึงได้จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ ปี 2555 อำเภอวิเชียรบุรี ที่ห้องประชุมสำนักงานเทศบาลตำบลพุเตย อ.วิเชียรบุรี จ.เพชรบูรณ์ โดยมี นายสราวุฒิ ธนาเจริญสกุล ปลัดอำเภอ (เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ) อำเภอวิเชียรบุรี เป็นประธานเปิดงาน และมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 16 กองทุน เข้าร่วม

สำหรับการจัดกิจกรรมดังกล่าวเพื่อต้องการพัฒนาศักยภาพและเสริมสร้างความเข้มแข็งของคณะทำงานสนับสนุนและพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นตลอดจนก่อให้เกิดความร่วมมือระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานสาธารณสุข และภาคประชาชน อีกทั้งเพื่อสนับสนุนให้ประชาชนและองค์กรภาคีในระดับท้องถิ่นได้มีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพตนเอง สุขภาพครอบครัวและสุขภาพชุมชนทั้งในกลุ่มสุขภาพดี กลุ่มที่มีภาวะเสี่ยง กลุ่มเป้าหมาย และให้เกิดกระบวนการประเมินและจัดการความรู้การดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติในระดับท้องถิ่นที่ดี ซึ่งมีกองทุนสุขภาพตำบลในอำเภอวิเชียรบุรีเข้าร่วมจำนวน 16 กองทุน โดยมี นายไฉน ก้อนทอง นายก อบต.ดงมูลเหล็ก อ.เมืองเพชรบูรณ์ เป็นวิทยากรในการบรรยายเรื่องการบูรณาการทุกภาคส่วนเป็น “ตำบลจัดการตนเอง”

จากนั้นได้มีการแบ่งกลุ่มตามฐานการเรียนรู้ต่าง ๆ โดยเปิดวงกาแฟ ชวนคุย ชวนคิด จำนวน 4 ฐานเรียนรู้ดังนี้ ร้านกาแฟที่ 1 การบริหารจัดการกองทุนสุขภาพตำบลแบบมีส่วนร่วม โดยกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ อบต.สามแยก ร้านกาแฟที่ 2 “แผน” เครื่องมือกำหนดอนาคตร่วมกันของชุมชน โดยกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ เทศบาลเมืองวิเชียรบุรี ร้านกาแฟที่ 3 ข้อมูลและการสื่อสารเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ อบต.โคกปรง และ ร้านกาแฟที่ 4 สิ่งดี ๆ ที่เกิดขึ้นจากกองทุนสุขภาพตำบล (ผลงานเด่น) โดยกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ เทศบาลตำบลพุเตย ซึ่งในการแบ่งฐานดังกล่าวนี้จะทำให้ผู้เข้าร่วมอบรมได้รับทราบรูปแบบการดำเนินงานกองทุนฯ จากประสบการณ์ของผู้ปฏิบัติงานในเรื่องเดียวกันที่ประสบความสำเร็จ เกิดการแลกเปลี่ยนวิธีการดำเนินงาน และทำให้มีแนวคิดในการพัฒนากองทุนต่อไป

ซึ่งจากผลการดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่นที่ดำเนินงานพบว่าเป็นกองทุนขนาดกลาง ศักยภาพการบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น ระดับ A+ มีจำนวน 3 แห่ง คะแนนรวมอยู่ระหว่าง 91-95 ได้แก่ อบต.โคกปรง เทศบาลตำบลพุเตย อบต.สามแยก ระดับ A มีจำนวน 5 แห่ง คะแนนรวมอยู่ระหว่าง 76-83 ได้แก่ อบต.ซับสมบูรณ์ อบต.ยางสาว อบต.วังใหญ่ อบต.พุขาม อบต.ซับน้อย ระดับ B มีจำนวน 4 แห่ง คะแนนรวมอยู่ระหว่าง 5- 66 ได้แก่ อบต.บึงกระจับ อบต.ท่าโรง เทศบาลเมืองวิเชียรบุรี อบต.ภูน้ำหยด ระดับ C มีจำนวน 4 แห่ง คะแนนรวมอยู่ระหว่าง 5-45 ได้แก่ อบต.น้ำร้อน อบต.พุเตย อบต.บ่อรัง และ อบต.สระประดู่

ภายหลังเสร็จสิ้นการประชุมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้และออกฐานการเรียนรู้ต่าง ๆ แล้ว ได้มีการประชุมเพื่อสรุปผลการดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น/พื้นที่ ปีงบประมาณ 2555 อำเภอวิเชียรบุรี จ.เพชรบูรณ์ โดยมีการรวบรวมปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงานเพื่อนำไปปรับปรุง แก้ไขการดำเนินงานของกองทุนหลักประกันสุขภาพในปี 2556 ต่อไป โดยมีเป้าหมายของการดำเนินการเพื่อให้เข้าถึงบริการได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมตามสิทธิประโยชน์ มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี และมีคุณภาพชีวิตที่ดี ตลอดจนเพื่อต้องการรวมพลังทุกภาคส่วนร่วมสร้างสุขภาวะเชิงรุกในชุมชนให้เข้มแข็ง และผนึกกำลังภาคียุทธศาสตร์ร่วมสร้างชุมชนสุขภาวะต่อไป.

มาโนชญ์ บุญยัง