เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของชาติไทยและแทบทุกชาติล้วนแต่มีฉากตอนที่ยังเป็นปริศนานับแต่อดีตจนถึงปัจจุบันโดยเฉพาะ บรรดารอยต่อของแต่ละยุคสมัย ที่มีหลากหลายเรื่องราวเล่าสืบต่อกันมาไม่เพียงแต่การบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร
"มติชนอคาเดมี" จัดทัวร์ศิลปวัฒนธรรม "คลองสองแผ่นดิน พระเจ้าตากฯ และรัชกาลที่3" ในวันเสาร์ ที่ 16 มิ.ย.นี้ โดยจะล่องเรือชมสถานที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับตำนานพระเจ้าตากฯ พร้อมฟังเรื่องเล่าอาทิ "จักรีวงศ์ กับ พระเจ้าตากฯ" รวมถึง "พระเจ้าตากฯ เป็นบ้า จริงหรือไม่?" แต่ก่อนจะถึงวันออกเดินทาง
"มติชนทีวีออนไลน์" พูดคุยกับ "ปรามินทร์ เครือทอง" นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ ผู้เขียนหนังสือขายดีอย่าง ชำแหละแผนยึดกรุงธนบุรี และ กบฏเจ้าฟ้าเหม็น ซึ่งเป็นมัคคุเทศน์ในทริปนี้ เพื่อเป็นการเรียกน้ำย่อย ก่อนเดินทางล่องเรือ ไขปริศนาพระเจ้าตากฯ
ปรามินทร์ บอกว่า ประวัติพระเจ้าตากฯ ถูกใช้หลายแง่มุม โดยส่วนใหญ่ จะถูกนำมาใช้ เพื่อประโยชน์ทางการเมือง นับตั้งแต่ ปี 2475 เป็นต้นมา มีการนำมาใช้ในแง่ของการทำร้ายอีกฝ่ายหนึ่ง หรือ อีกฝ่ายก็นำพระเจ้าตากสิน มาเชิดชู เพื่อวาระทางการเมือง ฉะนั้น ประวัติพระเจ้าตากสิน มันเกี่ยวพันกับ การเมือง มากกว่า การเป็นกษัตริย์พระองค์หนึ่ง เนื่องจาก ขณะนั้น เป็นช่วงต่อ ของการดับกรุงธนบุรี กับการเกิดของกรุงเทพฯ
สำหรับการเดินทางในทริปนี้ จะพาไปดูรอยต่อตรง "ป้อมวิชัยประสิทธิ์" ซึ่งเป็นจุดประหารพระเจ้าตากฯ ขณะที่พระราชพงศาสดารฉบับ พระราชหัตถเลขา เรียกการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าตาก ว่า ตัดศรีษะ "สิ้นพิราลัย" ซึ่งคำนี้ เป็นการกดตำแหน่งบางอย่างลงมา เพราะคำนี้ ใช้กับแค่ระดับเจ้าเมือง เจ้าประเทศราช แทนที่จะใช้คำปกติ สะท้อน การขยับความสัมพันธ์บางอย่าง
ฉะนั้น เราจะมีการเล่าตั้งแต่ พระเจ้าตาก "สิ้นพิราลัย" แล้วก็ค่อยๆ เล่าย้อนไปแต่ละช่วง มีความเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์ สมัยกรุงเทพฯ อย่างไร สำหรับคำตอบต่อปริศนาต่างๆ นั้น อาจจะมีคำตอบได้ไม่กี่แบบ แต่ปรากฎว่า เมื่อเวลาผ่านไปคนจะไม่พอใจกับคำตอบ เหมือนไม่พอใจกับหนังตอนจบ จึงพยายามสร้างหนังตอนจบขึ้นมาใหม่ ซึ่งก็ไม่ทราบว่า จริงๆ แล้วตอนจบเป็นอย่างไร สำหรับตอนจบตามพระราชพงศาวดาร คือถูกฆ่าแน่ๆ แต่ประเด็นคือ ฆ่าอย่างไร ในที่สุด ก็เกิดตำนานระดับท้องถิ่น คือ ไม่ยอมให้เรื่องนี้จบแบบนี้ ก็เล่ากันว่า หนีได้ไปอยู่ภาคใต้ หรือที่อื่น เนื่องจากปัญหาต่างๆ
ฉะนั้น ตอนจบของพระเจ้าตาก จึงแล้วแต่คนจะดึงพากันไป เพราะ เขาไม่ชอบตอนจบ ที่มันเป็นอยู่ เราจะทำความเข้าใจ กับความไม่สมบูรณ์ของหลักฐานอย่างไร เราจะจินตนาการอย่างไร จะประติดประต่ออย่างไร หรือจะพิสูจน์หลักฐานอย่างไรว่ามันจริงหรือเท็จ เพราะฉะนั้น ตรงนี้อาจจะใช้เวลา แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ได้สิ่ง ที่เป็นปริศนาเพิ่มเติม
"ในที่สุดแล้ว เมื่อศึกษาเรื่องพระเจ้าตาก ก็กลายเป็นเกือบทุกจุด มีเรื่องให้เราขบคิด หรือเอามาถกเถียงกันได้มาก การเที่ยว เป็นประสบการณ์ทางความรู้ ที่เราไม่มีทางได้จากห้องเรียน หรือแม้แต่หนังสือดีๆ ก็ตาม การที่เรามาสัมผัส มุมมองต่างๆ หรืออารมณ์ต่างๆ ทางประวัติศาสตร์ ด้วยสถานที่จริง มันจะทำให้เราเข้าใจ มากขึ้น ว่า แต่ละประเด็น เป็นไปได้จริงหรือไม่ ตามที่มีหลักฐาน ในพระราชพงศาวดาร ซึ่งสถานที่จริงบางครั้งก็บอกว่า เป็นไปได้ หรือไม่ได้ ซึ่งโอกาสนี้ เป็นโอกาสที่ดี ที่เราจะได้เห็น พระเจ้าตาก ในแง่สถานที่จริงว่าเป็นอย่างไร" ปรามินทร์ กล่าวทิ้งท้ายก่อนออกเดินทางทัวร์ศิลปวัฒนธรรม 16 มิ.ย.นี้!!!
***สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ศูนย์อาชีพและธุรกิจมติชน โทร.0-2954-3977-84 ต่อ 2115, 2116, 2123, 2124 ชำระด้วยการโอนเงินเข้าบัญชีธนาคารกสิกรไทย สาขาย่อยประชานิเวศน์ เลขบัญชี 737-2-13905-0 บัญชีออมทรัพย์ ชื่อบัญชี บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน)
