อาตมาได้ชมคลิปกรณีที่อาจารย์สอนของมหาวิทยาลัยท่านหนึ่ง ไม่พอใจที่นักศึกษาจำนวนหนึ่งนั่งพื้น ฟังการบรรยายของตน พร้อมทั้งตำหนินักศึกษาเหล่านั้นด้วยถ้อยคำว่า
"นั่งพื้น ฉันไม่สอน เพราะเหมือนเด็กวัด"..."ทำตัวเป็นเด็กวัด" จากกระแสการวิพากษ์วิจารณ์ถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้นนี้ ทำให้อาตมามองเห็นถึงอะไรบางอย่างที่บกพร่องในจิตวิญญาณของความเป็นครูของอาจารย์ท่านนี้อาตมากำลังตั้งข้อสงสัยว่าท่านอาจารย์ท่านนี้ท่านลืมไปหรือเปล่าว่าก่อนที่บ้านเมืองของเราจะเจริญรุ่งเรืองทัดเทียมนานาประเทศนั้นในรัชกาลที่ ๔ ถึงต้นรัชกาลที่ ๕ นั้น คนที่อ้างตัวว่า เป็นคนมีการศึกษาทั้งหลาย โดยเฉพาะก็เหล่ากุลบุตรที่เป็นผู้ชาย ล้วนแล้วแต่ต้องผ่านการเล่าเรียนจากวัด ด้วยกันทั้งนั้น
แม้แต่ในหลวงรัชกาลที่ ๕ สมัยที่ทรงพระเยาว์ ก็ทรงอักษรที่วัด สมัยก่อนวัดเป็นศูนย์กลาง ให้การศึกษา ทั้งในเรื่องของธรรมจริยาและวัฒนธรรม เท่าที่จะอำนวยให้ได้ ภายหลังหรอกจึงมาเห่อเหิมตามแบบตะวันตกกันเราเรียนกันจากวัด แล้วพระสมัยก่อน เวลาท่านบอกหนังสือ ท่านไม่ได้สอนแต่วิชาความรู้อย่างเดียว ท่านสอนจรณะ คือความประพฤติด้วย สอนให้เด็กมีความอ่อนน้อมถ่อมตน รู้จักบาปบุญคุณโทษ แม้แต่เจ้าฟ้ามหากษัตริย์ก็ต้องเรียนจากวัดทั้งนั้น นี่สำคัญเลย จะเห็นได้จากเจ้านายสมัยก่อนที่นิยมให้พระโอรสของตนที่พอรู้เดียงสาแล้ว ผนวชเป็นเณรอยู่วัด ถ้าเป็นลูกชาวบ้านหลานชาวนา ก็ต้องมาอยู่เป็นเด็กวัด จึงจะพอมีโอกาสได้เรียนรู้ศิลปะวิชาต่างๆ เพื่อเอาตัวรอดได้บ้าง
นี่ท่านไม่เข้าใจเรื่องนี้ แถมยังใช้คำพูดเชิงดูถูกเด็กวัดว่ามีสถานะต่ำต้อยกว่านักศึกษาตามหาวิทยาลัยอีก อาตมาฟังแล้วก็รู้สึกสังเวชอยู่ไม่น้อย เพราะถ้าท่านศึกษาประวัติศาสตร์มาบ้าง หรือเรียนรู้จากความเป็นจริงของระบบการศึกษาในสังคมไทย ที่เอื้อเฉพาะต่อลูกของคนมีเงินเท่านั้น ท่านจะต้องไม่พูดอย่างนี้ ท่านจะต้องไม่มองว่าเด็กวัดต่ำต้อยกว่าเด็กตามมหาลัย
เด็กวัดมันก็อยากเรียนไม่ต่างจากเด็กมหาลัยหรอกท่าน ถ้ามันมีปัญญาหาเงินเรียนได้ หรือมหาลัยให้มันเรียนฟรี บางทีพวกนี้ ดีไม่ดี มันฉลาดกว่าลูกผู้ดีอีก จริงอยู่ ในเรื่องวิชาความรู้ในตำรา เด็กวัดอาจจะสู้เด็กมหาวิทยาลัยไม่ได้ แต่ในเรื่องของประสบการณ์การใช้ชีวิต การต่อสู้ การดิ้นรน การรู้จักช่วยเหลือ เกื้อกูลตัวเองและครอบครัว ให้อยู่รอดปลอดภัย อย่างไม่ต้องอดตายนั้น เด็กวัดอาจจะมีมากกว่า เด็กตามมหาลัย ที่เรียนนั่งเรียนอยู่ในห้องแอร์ แต่ยังแบมือขอเงินพ่อแม่ใช้ ก็ได้
เรื่องที่ต้องตะหนักยิ่งไปกว่านั้น คือท่านสอนอยู่ในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อาตมาสงสัยว่า ธรรมศาสตร์ไม่ได้สอนให้ท่านรักเด็กวัดเลยหรือ ท่านต้องไม่ลืมนะว่า มหาวิทยาลัยนี้ก่อตั้งขึ้น ก็ด้วยท่านอาจารย์ปรีดี ท่านเห็นถึงความเลื่อมล้ำทางการศึกษาของคนในประเทศ ท่านต้องการให้ประชาชนมีความรู้ ให้ลูกไพร่ ลูกคนชั้นล่าง ได้มีโอกาสศึกษาเล่าเรียนทัดเทียมกับพวกลูกท่านหลานเธอทั้งหลาย แล้วนี่อะไรกัน พอมาถึงวันนี้ อาจารย์ของมหาวิทยาลัยนี้เสียเอง กลับพูดออกมาได้อย่างไม่ละอายว่า "ฉันไม่สอนเด็กวัด"
มันเป็นเช่นนั้นเอง ! คนเป็นครูบาอาจารย์ตามมหาวิทยาลัยเดี๋ยวนี้ สอนเป็นแต่ในหนังสือ แต่สอนนอกหนังสือไม่เป็น เป็นแบบอย่างให้คนไม่ได้ ดูเอาจากความเป็นจริง อาจารย์เดี๋ยวนี้เขาสอนอะไร เขาสอนแต่ว่า เด็กจะต้องเรียนเก่ง เด็กจะต้องจำให้ได้ในสิ่งที่เขาอยากให้จำ ต้องมีความประพฤติเรียบร้อย อยู่ในกรอบตามที่ตนเองต้องการ คิดอย่างที่ตนเองอยากให้คิด พูดอย่างที่ตนเองอยากให้พูด เหมือนที่นักวิชาการท่านหนึ่งกล่าวเอาไว้ว่า
มหาวิทยาลัยเดี๋ยวนี้ สอนให้คนกลายเป็นปศุสัตว์ เชื่องๆ ที่สั่งซ้ายหันขวาหัน ก็ต้องได้ดั่งใจ อาตมาอยากบอกว่า อาจารย์จำนวนไม่น้อยยังมากด้วยทิฏฐิมานะ และติดกับวิธีการสอนที่ดูจะหัวโบราณเกินไป ไม่รับฟังนักศึกษาเลย ว่าพวกเขามีความคิดความเห็นอย่างไร และอยากให้อาจารย์ปรับเปลี่ยนสิ่งใดเพื่อประโยชน์ต่อการศึกษาในยุคสมัยใหม่ของพวกเขาบ้าง มันจึงเป็นปัญหา นี่สำคัญนะ เพราะคนเป็นอาจารย์ ต้องเป็นกัลยาณมิตรของลูกศิษย์ให้ได้
คำว่า อาจารย์ แปลว่า ผู้ที่ประพฤติตนเอื้อเฟื้อต่อลูกศิษย์ คำๆ นี้มาจากภาษาบาลี ถ้าคนเป็นอาจารย์ไม่ประพฤติตนเอื้อเฟื้อต่อศิษย์เมื่อไหร่ ความหมายของความเป็นอาจารย์มันก็ไม่เหลือ จะเหลือแต่ว่า เป็นผู้ทำหน้าที่ของเรือจ้างก็เท่านั้น ขอเตือนท่านทั้งหลายที่เป็นอาจารย์เอาไว้ ให้ตระหนักถึงความจริงข้อนี้ให้มาก
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง:
ดราม่ามธ.! ทำไมอาจารย์ไม่สอน"เด็กวัด" เผยบังคับแต่งชุดนศ. ป้ายประท้วงว่อน!
