ดิเรก อิงคนินันท์

นายดิเรก อิงคนินันท์ ประธานศาลฎีกา กล่าวในที่ประชุม "การลดปริมาณผู้ต้องโทษ (หญิง) ในเรือนจำ ภายใต้ชื่อผู้หญิงอิสรภาพที่ถูกจำกัด ภายใต้วาทกรรมยาเสพติด" ที่เรือนจำกลางนครพนม จังหวัดนครพนม ว่า ข้อกำหนดของสหประชาชาติสำหรับการปฏิบัติต่อ

ผู้ต้องขังหญิงในเรือนจำ และมาตรการที่มิใช่การคุมขังสำหรับผู้กระทำผิดหญิง หรือข้อกำหนดกรุงเทพฯ เป็นความริเริ่มของประเทศไทยภายใต้พระดำริพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา

ที่ทรงเล็งเห็นว่า ยังไม่มีมาตรฐานการดูแลผู้ต้องขังหญิงเป็นการเฉพาะ เพื่อให้ได้รับการคุ้มครองและปฏิบัติอย่างเหมาะสมขณะอยู่ในเรือนจำ ถือเป็นแนวทางที่หน่วยงานในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาของไทยควรนำมาพิจารณากรณีที่ผู้กระทำผิดเป็นหญิง หรือผู้ต้องขังหญิง เพื่อให้เกิดความยุติธรรม สมดังพระราชประสงค์ของพระเจ้า

หลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ที่ทรงทุ่มเทวิริยะอุตสาหะในกำทำให้ข้อกำหนดกรุงเทพฯได้รับการยอมรับในเวทีสหประชาชาติ

"ประสบการณ์ที่ผ่านมาบ่งชี้ว่า กระบวนการยุติธรรมทางอาญาของไทยให้ความสำคัญกับการได้ตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษยิ่งกว่าวัตถุประสงค์อื่น กล่าวคือ เจ้าหน้าที่บังคับใช้กฎหมาย พยายามหาตัวผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำผิด ให้เข้าสู่กระบวนการพิจารณาคดีของศาล เมื่อศาลเริ่มพิจารณา พยานหลักฐานที่ปรากฏก็มุ่งแต่แสดงให้เห็นว่าจำเลยทำผิดตามที่ฟ้อง ขณะที่ศาลอาจไม่ได้รับข้อมูลที่แสดงถึงสภาพการณ์อันเป็นเหตุให้เกิดการกระทำผิดที่แท้จริง อาจทำให้ศาลไม่ได้รับความจริงรอบด้านจนไปสร้างความอยุติธรรมแก่ผู้ต้องหาหรือผู้กระทำผิดได้" นายดิเรกกล่าว

นายดิเรกกล่าวว่า ฉะนั้นการที่ศาลจะดำเนินกระบวนการพิจารณาและพิพากษาคดีที่เกี่ยวกับผู้กระทำผิดหญิง ศาลควรคำนึงถึงหลักอาชญาวิทยา เพื่อให้ได้ความจริงเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมของผู้กระทำผิดหญิง ทั้งสภาวะภายในตัวหญิงเอง และสภาพแวดล้อมรอบตัวหญิงนั้นด้วย ได้แก่ นำพฤติการณ์แห่งคดีมาประกอบการพิจารณา เพื่อพิพากษาลงโทษอย่างเหมาะสม ตระหนักถึงภูมิหลังและไม่จำกัดการพิจารณาแค่พฤติกรรมในขณะที่กระทำผิด บางกรณีที่ผู้กระทำผิดหญิงอาจมีจิตใจที่ปกติ ควรรับฟังความเห็นผู้เชี่ยวชาญ อาทิ แพทย์สาขานิติเวช จิตเวช เพื่อพิจารณาคดีอย่างถ่องแท้ และให้ผู้กระทำผิดหญิง และให้กฎหมายสมควรให้การปรานีและผ่อนปรนการลงโทษ สำหรับผู้กระทำผิดหญิงที่เป็นเด็กและเยาวชน แยกจากบุคคลทั่วไป