คอลัมน์ เดือนหงายที่ชายโขง

เรื่องที่ผู้เขียนจะเขียนต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับการพนันอันเป็นอบายมุขที่มีแต่ทางจะล่มจมไปหน้าที่ยกมาเขียนก็มิได้จะชี้ช่องให้ไปเล่นพนันเกิดความเสียหาย แต่เพียงแค่เปรียบเทียบการแก้ไขปัญหาและจัดระเบียบการพนันในประเทศเพื่อนบ้านให้เห็นตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริง

ในสปป.ลาว ก่อนหน้านี้ราวปี 2007-2008 ปัญหาการพนันระบาดหนัก โดยเจ้ามือหวยและโต๊ะบอลจากฝั่งไทยข้ามไปรับโพยหวยเถื่อนและโพยบอลในฝั่ง สปป.ลาวเป็นล่ำเป็นสัน เนื่องจากลักษณะนิสัยชอบเสี่ยงโชคชิงรางวัลอันเป็นลักษณะร่วมของเชื้อชาติชาวอุษาคเนย์เราตั้งแต่ยุคโบราณ

คณะรัฐมนตรีของสปป.ลาวจึงได้มีมติออกเป็นข้อตกลงของนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการคุ้มครองกิจการหวย โดยให้กระทรวงการเงินมีอำนาจก่อตั้งกิจการหวยทุกประเภท เพื่อระดมทุนมาพัฒนาประเทศ ช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส และส่งเสริมกิจการธุรกิจ โดยบัญญัติให้ทหารผ่านศึก ผู้พิการสูญเสียอวัยวะ พนักงานบำนาญ และผู้ด้อยโอกาสมีบุริมสิทธิ์ให้นำหวยไปขายก่อน และล่าสุดในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2014 กระทรวงการเงินได้ขยายขอบเขตวิสาหกิจหวยรัฐเข้ามายังการพนันผลฟุตบอล เนื่องจากเล็งเห็นว่าชาวลาวนิยมดูฟุตบอล และเล่นพนันบอลอย่างแพร่หลาย จึงอนุมัติให้วิสาหกิจหวยพัฒนาเปิดกิจการและหน่วยซื้อหวยทายผลเตะบอลเพิ่มขึ้นอีกแขนงหนึ่ง

เมื่อสอบถามกับพนักงานขายในหน่วยบริการจำหน่ายและผู้เล่นหวยทายผลเตะบอลชาวลาวที่นั่งลุ้นดูผลฟุตบอลโลกในร้าน พบว่ากิจการรัฐวิสาหกิจหวยทายผลเตะบอลก็ได้รับความนิยมจากชาวลาวอย่างมาก เพราะมีความแตกต่างจากการพนันบอลโต๊ะบอลผิดกฎหมายหลายประการ ดังต่อไปนี้

1. การพนันทายผลเตะบอลถูกกฎหมาย สามารถเล่นได้ด้วยเงินเริ่มต้นจำนวนไม่มาก เริ่มต้น 10,000 กีบ (40 บาท)

2. สถานที่ชี้ชวนให้เข้าไปเล่นเป็นสถานที่เปิดเผย สว่าง สะอาด โปร่งใส และมีรายละเอียด กำหนดการรางวัลที่ชัดเจน

3. มีทางเลือกให้ทายผลหลายรูปแบบ จะเลือกทายผลเฉพาะคู่ที่สนใจก็ได้ หรือจะทายเป็นชุดก็ได้ซึ่งจะได้รับอัตราคูณเพิ่ม ในอัตราต่อรองที่เลือกได้แตกต่างกัน ซึ่งแตกต่างจากการพนันบอลเถื่อนแบบเดิมที่ต้องแทงเป็นชุด และมีอัตราต่อรองตามแต่เจ้ามือจะกำหนด อีกทั้งยังต้องเสียค่าส่วนต่างให้กับเจ้ามือพนันบอลด้วย

4. เมื่อเล่นทายผลแล้ว ได้รับเอกสารรับรองที่ถูกต้อง สามารถตรวจผลได้ทางอินเตอร์เน็ตและแอพพลิเคชันมือถือ

5. หากถูกรางวัล มั่นใจได้ว่าจะได้รับเงินแน่นอนทันทีถ้านำไปขึ้นรางวัล ไม่ถูกเบี้ยวหรือโกง เนื่องจากกระทรวงการเงินและรัฐบาลค้ำประกัน

6. ไม่มีอิทธิพลหรือการตามข่มขู่หากถูกรางวัลจำนวนมาก

จากสถิติของกระทรวงการเงินแห่ง สปป.ลาว พบว่า รัฐวิสาหกิจหวยพัฒนาสามารถระดมทุนเข้าสู่ระบบของประเทศในปี 2013 ได้มากกว่า 100,000 ล้านกีบ (400 ล้านบาท) และในต้นปี 2014 ที่เริ่มเปิดให้แทงผลฟุตบอล กิจการได้ประสบความสำเร็จจนขยายหน่วยบริการซื้อหวยทายผลได้ถึง 30 หน่วยทั่วนครหลวงเวียงจัน นำเงินตราจากการพนันฟุตบอลเข้าสู่ระบบของรัฐ ซึ่งสามารถนำไปใช้จ่ายในงบประมาณของ สปป.ลาวที่ขาดดุลอยู่มากได้ อีกทั้งเกิดการจ้างงานโดยรัฐในสถานประกอบการขายหวยมากกว่า 1,000 ตำแหน่ง อีกทั้งผู้ถูกรางวัลยังต้องเสียภาษีแก่รัฐอีกต่อหนึ่งหากได้รับรางวัลเกินกำหนด

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการพนันบอลถูกกฎหมายจะได้รับความนิยมอย่างมาก แต่การพนันบอลผิดกฎหมายก็ยังไม่หมดไปอย่างสิ้นเชิง เนื่องจากการพนันบอลใต้ดินสามารถพนันโดยเงินเชื่อและพนันเป็นมูลค่ามากได้ ซึ่งทางรัฐบาลลาวก็ได้ทำการปราบปรามอย่างต่อเนื่อง เป็นแนวทางแก้ไขแบบต่อเนื่องคู่ขนานเช่นกัน

ในเทศกาลฟุตบอลโลกตอนนี้ ปัญหาการพนันบอลในไทยก็ยังระบาดหนักแม้ทหารและตำรวจจะพยายามปราบปรามก็ตาม ถ้าในอนาคตเราลองยอมรับและใช้ตัวอย่างการแก้ปัญหาแบบ สปป.ลาวบ้าง ก็น่าพิจารณาอยู่ไม่น้อย


ที่มา นสพ.มติชน