หลังคลิปเสียงถั่งเช่าหลุดจากปากชายสูงวัยมากบารมีที่กุมปัญหาหด&หู่ “โนเทคออฟ แลนดิ้งฟูลไทม์” ที่อยากจะกลับมาปึ๋งปัง อีกครั้ง “ถั่งเช่า” เลยกลายเป็นกระแสนิยมในสังคมไทยไปอย่างเหนือคำบรรยาย

“ถั่งเช่า” คืออะไร บางคนคิดว่าคือ “โสม”

แต่แท้จริงเป็นตัวหนอนผีเสื้อ ซึ่งในฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ แต่เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลายได้พัดเอาสปอร์เห็ด Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. ให้ละลายซึมไปในดินให้หนอนได้กินเป็นอาหาร และเมื่อฤดูร้อนมาเยือน สปอร์เห็ดเติบโตเต็มที่จะงอกจากท้องขึ้นมาที่หัว แล้วโผล่ขึ้นจากพื้นดินสูงประมาณ 2 ซม. เพื่อรับแสงแดด

ในช่วงเวลาชนชาวเขาบนเทือกเขาหิมาลัย จะขึ้นไปขุดเก็บถั่งเช่าเอามาขาย กก.ละ 2,500,000 บาท โดยมีตลาดแหล่งรับซื้อและจำหน่ายใหญ่ที่สุด อยู่ในย่านค้าสมุนไพร เซอร์ควาน ของฮ่องกง

และอีกคำถามที่มักจะมีตามมาเสมอ ทำไมมันถึงได้แพงนัก สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้เหตุผลว่า ส่วนหนึ่งมาจากปริมาณที่มีน้อยและหายาก บวกกับแรงหนุนจากงานวิจัยหลายสำนักระบุว่า “ถั่งเช่า” อุดมไปด้วยสารต่างๆที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายมีทั้ง โพลีแซคคาไรด์, นิวคลีโอไทด์, คอร์ไดเซปิน, กรดอะมิโน และสเตอรอล มีสรรพคุณในการบำรุงร่างกาย บำรุงหลอดเลือด รักษาโรคมะเร็งและยังช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศให้กับคุณผู้ชาย...ถึงจะมีการใช้อย่างแพร่หลายและมีราคาสูง แต่ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาในคนยังมีน้อยมาก

รศ.ดร.พรอนงค์ อร่ามวิทย์ ภาควิชาเภสัชกรรมปฏิบัติ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บอกว่า ในร่างกายคนเราจะมีภูมิ คุ้มกัน ทำหน้าที่ป้องกันโรคต่างๆ หากคนไหนภูมิคุ้มกันบกพร่องการป่วยเป็นโรคย่อมเกิดขึ้นได้ง่าย และเมื่อเป็นแล้วคนส่วนใหญ่จึงหาทางรักษา

“ถั่งเช่า” มีสารสำคัญ คอร์ไดเซปิน มีฤทธิ์กระตุ้นให้ร่างกายเกิดการสร้างภูมิคุ้ม เป็นตัวเลือกหนึ่งที่ช่วยได้

แต่กินไปแล้วจะได้ผลมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับระยะเวลาและสภาพร่างกายว่าอยู่ในสภาวะอาการป่วยโรคนั้นๆมากน้อยแค่ไหน อย่างถ้าผู้ป่วย

เป็นมะเร็งในระยะลุกลามการรักษาย่อมเป็นไปได้ยาก ถึงจะกินถั่งเช่ามากแค่ไหนก็ไม่สามารถยืนยันได้ว่าจะหายจากโรค เพราะร่างกายต้องใช้เวลาในการสร้างภูมิคุ้มกันนาน...ถั่งเช่าช่วยได้ดีในอาการป่วยระยะเริ่มต้นเท่านั้นเอง

“สมัยโบราณคนเรานิยมใช้ถั่งเช่าเหมือนยาผีบอก รักษาโรคได้สารพัดอย่าง ไม่ว่าจะหวัด ไอ เจ็บคอ ซึ่งสาเหตุล้วนมาจากภูมิคุ้มกันของร่างกายคนเราอ่อนแอลง การกินถั่งเช่าจึงเป็นการเสริม เมื่อภูมิคุ้มกันแข็งแรงก็สามารถรักษาโรคต่างๆ ได้ โดยเฉพาะระยะหลังๆ ในกลุ่มบุรุษเพศหันไปกินถั่งเช่าเพื่อช่วยเรื่องนกเขาไม่ขันกันมากขึ้น”

เพราะเมื่อกินเข้าไปแล้วภูมิคุ้มกันแข็งแรง อวัยวะส่วนที่หดหมดแรงจะสามารถเด้งดึ๋ง ดีด มีสปริงขึ้นมาได้

ตรงนี้เลยเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ถั่งเช่าได้รับความนิยมมากขึ้น แต่เมื่อของในธรรมชาติมีน้อยลง เป็นธรรมดาที่ราคาจะสูงขึ้น จึงเป็นที่มาของการเพาะเลี้ยงสู่เชิงธุรกิจ

แล้วถั่งเช่าแบบไหนล่ะ...ถึงดีที่สุด

ดร.พรอนงค์ อธิบายว่า ถั่งเช่า ที่มีสรรพคุณจริงๆ สารสำคัญมาจากตัวหนอน ไม่ใช่เห็ดซึ่งเป็นแค่เพียงทางเลือก และถั่งเช่าที่ดีต้องมาจากธรรมชาติเท่านั้น เพราะมีสารอาหารหล่อเลี้ยงหนอนได้อย่างครบถ้วน ถั่งเช่าแบบนี้ราคา กก.ละ 2.5 ล้านบาท

ส่วนถั่งเช่าที่เกิดจากการเพาะเลี้ยง ราคา กก.ละ 1.5-2 แสนบาท มีทั้งแมลง เห็ด ข้าว ซึ่งจากการเก็บตัวอย่างมาวิเคราะห์ บางครั้งแทบไม่เจอสารคอร์ไดเซปินเหมือนถั่งเช่าที่เกิดจากธรรมชาติ นั่นเป็นเพราะสารอาหารที่ใช้เลี้ยงกับสภาวะที่อยู่อาศัยของถั่งเช่าที่เลี้ยง

เพื่อไขความกระจ่าง ทางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ทำการวิเคราะห์ศึกษา โดยนำหนอนไหมมาบดผสมกับเชื้อสปอร์เห็ด แล้วเติมสารอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตได้จากน้ำตาล ไนโตรเจนได้มาจากซอสถั่วเหลือง เพื่อเลี้ยงเห็ดเปรียบเทียบกับถั่งเช่าธรรมชาติ เพื่อวิเคราะห์หาสารสำคัญในการนำมาทดสอบกับเซลล์มะเร็งปอดและเซลล์ปกติ

“ถั่งเช่าที่ดีต้องไม่เป็นพิษต่อเซลล์ปกติ แต่เป็นพิษกับเซลล์มะเร็ง”

เราพบว่าถั่งเช่าเพาะเลี้ยง อายุที่เหมาะนำมาบริโภคต้องไม่เกิน 3 เดือน ถึงจะมีคุณสมบัติใกล้เคียงกับถั่งเช่าธรรมชาติ สามารถกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ปกติและยับยั้งการเจริญเติบโตเซลล์มะเร็งได้

ส่วนสารสำคัญจะได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับวิธีการบริโภค

หลายคนชอบเอามาเคี้ยว ถือเป็นวิธีที่ผิด เพราะสารสำคัญในถั่งเช่าจะละลายได้ดีในน้ำร้อน โดยเอาถั่งเช่า 3 ตัว ไปแช่ในน้ำร้อนอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ทิ้งไว้ประมาณ 5 นาที ดื่มกระทั่งแห้ง แล้วเติมน้ำร้อนอีก 2 ครั้ง จึงจะได้สารคอร์ไดเซปินอย่างครบถ้วน...ส่วนอีกวิธีนั่นคือ นำไปดองเหล้า

ส่วนใครที่คิดจะซื้อถั่งเช่า แบบมีแต่เห็ดติดมาอย่างเดียวโดยไม่มีหนอน...รู้ไว้ด้วยว่า ซื้อไวน์กระชายดำ สมุนไพรไทยมายกซด ยังจะได้ อารมณ์ สมราคามากกว่านะตัวเอง.

ทีมข่าวเกษตร