วันนี้(31ก.ค.) ดร.นภาพร แก้วดวงดี หัวหน้าโปรแกรมวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา (มบส.) เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆนี้ ทางโปรแกรมวิชาฯ ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง การระบุพืชสมุนไพรด้วยเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ดให้แก่คณะครู อาจารย์ นิสิต และนักเรียนทั่วไปที่สนใจ เพื่อเป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับหลักการในการทำเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ดในพืชและสัตว์ หลักการแปลผลในเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ด วิธีการระบุชนิดพืชสมุนไพรที่อยู่ในรูปแบบต่างๆ เช่น ชิ้นส่วนของพืช ผง เม็ดแคปซูล ท่อน หรือตัวอย่างพืชแห้ง ฯลฯ รวมถึงวิธีการนำเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ดไปเก็บที่ฐานข้อมูล GenBank
ดร.นภาพร กล่าวต่อไปว่า นักวิทยาศาสตร์ได้นำแนวคิดการทำบาร์โค้ดในสินค้าต่างๆมาประยุกต์ใช้ในการระบุชนิดสิ่งมีชีวิตเพื่อความถูกต้อง รวดเร็ว และง่ายต่อการนำมาใช้ โดยอาศัยหลักการว่า สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีสารพันธุกรรมที่แสดงลักษณะเฉพาะของตัวเองที่แตกต่างจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ นักอนุกรมวิธานจึงได้เลือกบริเวณลำดับนิวคลีโอไทด์สั้นๆของสายดีเอ็นเอที่แสดงความแตกต่างระหว่างชนิดสูง แต่มีความแตกต่างระหว่างชนิดเดียวกันต่ำมาใช้เป็นเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ด หาค่าความแตกต่างด้วยการเปรียบเทียบลำดับนิวคลีโอไทด์นั้น ด้วยแนวคิดนี้จึงได้มีการจัดตั้ง Consortium for the barcoding of life (CBOL) ขึ้นในปี ค.ศ. 2003 ทำหน้าที่รวบรวมและจัดทำฐานข้อมูลกลาง เพื่อเป็นมาตรฐานและคู่มือการทำเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ดเพื่อนำไปใช้ในการระบุสิ่งมีชีวิต โดยเฉพาะใช้ระบุสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเป็นชิ้นส่วน เป็นผง เป็นอาหาร หรือเป็นตัวอย่างแห้ง
“ ปัจจุบันจึงมีการทำเครื่องหมายดีเอ็นเอแบบบาร์โค้ดนี้ทั้งในพืชและสัตว์หลายกลุ่มเพื่อเก็บไว้ในฐานข้อมูลดังกล่าวและสามารถนำมาใช้ระบุสิ่งมีชีวิตได้ทั่วโลก ซึ่งปัจจุบันมีนักวิทยาศาสตร์หลายประเทศจากทั่วโลกที่เชื่อในแนวความคิดนี้กำลังทำเครื่องหมายดีเอ็นเอบาร์โค้ดกับสิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆแล้วนำเข้าไปเก็บในฐานข้อมูลกลางที่สามารถนำมาใช้ได้ทันทีที่ต้องการ โดยการเลือกบริเวณที่เหมาะสมที่มีความแตกต่างของระดับนิวคลีโอไทด์เพียงพอกับสิ่งมีชีวิตที่ศึกษา” ดร.นภาพร กล่าว