เมืองหล่มเก่า หรืออำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นเมืองที่มีวัฒนธรรมซึ่งเป็นเอกลักษณ์ และอัตลักษณ์มายาวนาน ถือว่าเป็นอดีตที่มีคุณค่า ดำรงไว้ซึ่งวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนในชุมชนท้องถิ่นที่มีคุณค่า ดำรงไว้ซึ่งวิถีชีวิตปัจจุบัน แต่ด้วยสถานการณ์การขยายตัวทางด้านธุรกิจการท่องเที่ยวโดยรวมของประเทศไทยที่เพิ่มขึ้นอย่างเป็นทวีคูณในช่วงหลายปีที่ผ่านมา “เมืองหล่มเก่า” เป็นอีกแห่งหนึ่งที่ได้รับผลกระทบจากความเปลี่ยนแปลงซึ่งส่งผลถึงทรัพยากรการท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่มีศักยภาพโดยรอบ ทั้งเขาค้อ, ภูทับเบิก, น้ำหนาว และอื่น ๆ อีกมากมาย ต่างเป็นตัวช่วยที่เพิ่มปริมาณความต้องการด้านการท่องเที่ยวให้ทวีสูงขึ้น และมากขึ้น ๆ ทุกวัน แต่สิ่งที่เกิดขึ้นกับเมืองหล่มเก่านั้นกลับแปรเป็นสวนทางกันจากเมืองที่เคยโดดเด่นมีคุณค่ากลับกลายเป็นเพียงเมืองผ่านที่รอวันสูญหายไป

นางวาสนา ธีรนิติ นายกเทศมนตรีตำบลหล่มเก่า เปิดเผยว่า จากการเก็บข้อมูลในเวทีเสวนา “เหลียวหลังแลหน้า” กับโครงการพัฒนาอนุรักษ์ “ห้องแถวเก่าตลาดโบราณไทหล่ม” ซึ่งจัดขึ้นในบริเวณตลาดเทศบาลตำบลหล่มเก่า ไปเมื่อเร็ว ๆ นี้ โดยมีหลากหลายภาคส่วนในจังหวัดเข้ามาร่วมในการแลกเปลี่ยนความรู้ ร่วมระดมความคิดเห็นในการกำหนดแนวทางการฟื้นฟูพัฒนาตลาดเก่าโบราณแห่งนี้ จากเนื้อหาการแลกเปลี่ยนของบรรยากาศการเสวนาร่วมกันหลายภาคส่วน ที่มีความรู้ มุมมอง และประสบการณ์ ที่แตกต่างกันทำให้ได้เห็นตัวอย่างรูปธรรมของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากกระบวนการฟื้นฟูและพัฒนาชุมชน “ตลาดโบราณห้องแถวเก่า” ที่มีคุณค่ากับที่อื่นในอดีต เพื่อที่จะได้สะท้อนภาพอดีต ปัจจุบัน และในอนาคตกับกระบวนการที่จะเกิดขึ้นกับห้องแถวเก่าตลาดโบราณหล่มเก่าแห่งนี้ เพื่อที่จะได้มีจุดขายให้เชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวใน จ.เพชรบูรณ์

นายกเทศมนตรีตำบลหล่มเก่า เปิดเผยอีกว่า ในกรอบแนวคิดร่วมในการฟื้นฟู และพัฒนาตลาดโบราณหล่มเก่า จ.เพชรบูรณ์ โดย นายจิรายุทธ วัจนะรัตน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบูรณ์ นายอัครเดช ทองใจสด นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เพชรบูรณ์ และกำนันทุกตำบล ผู้ใหญ่บ้านทุกหมู่บ้าน พร้อมด้วยนายกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ทุกตำบลใน อ.หล่มเก่า ร่วมเป็นแนวคิดที่เกิดจากการพิจารณาตัวอย่างการพัฒนาในพื้นที่ตลาดโบราณอื่น ๆ ทั้งข้อดี ข้อเสีย และ นำมาวิเคราะห์ตนเองว่าควรปรับใช้เรื่องใด ข้อใดบ้างที่ควรระวัง ข้อใดบ้างที่ควรส่งเสริมในเรื่องของการอนุรักษ์ตลาดเก่า ที่ชุมชน และบ้านเรือนที่ยังสวยงามมีคุณค่า เป็นจุดเด่นของหล่มเก่า และการจัดระเบียบในชุมชน ให้สะอาดสะอ้าน เรียบร้อย และยังช่วยควบคุมความเสมอภาค ในพื้นที่สาธารณะของทุกคนให้เท่าเทียมกันอันจะช่วยโยงมาถึงหัวข้อที่เป็นความคาดหวังของการเปลี่ยนแปลงในเรื่องการไปท่องเที่ยวของหล่มเก่า ซึ่งต้องพัฒนาให้สามารถรองรับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาได้อย่างเพียงพอ และต้องสร้างความรู้สึกประทับใจให้กับนักท่องเที่ยว

แต่การส่งเสริมการท่องเที่ยวที่เกิดขึ้นต้องเป็นไปโดยกระบวนการที่มีส่วนร่วมกันของชุมชน ซึ่ง นางวาสนา ยืนยันว่า รัฐ อปท. และภาควิชาการ เพื่อควบคุมความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นไม่ให้ทำลายชุมชน ซึ่งเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนตลอดไป ให้สมกับเอกลักษณ์ที่กล่าวไว้ข้างต้น อ.หล่มเก่า มีคำขวัญว่า “เมืองขนมเส้น ถิ่นมะขามหวาน เทศกาลแข่งเรืองยาว หมอก-หนาวภูทับเบิก จิตรกรรมล้ำเลิศวัดนาทราย ศูนย์รวมใจหลวงพ่อใหญ่วัดตาล” ปลายฝนต้นหนาวนี้ ขอเชิญทุกท่านไปชิมมะขามหวาน ทานขนมเส้น กราบไหว้หลวงพ่อใหญ่วัดตาล และสัมผัสความหนาวที่ภูทับเบิก แล้วอย่าลืมมาแวะตลาดหล่มเก่า ตลาดห้องแถวโบราณไทหล่ม ที่หลายฝ่ายช่วยกันต่อลมหายใจให้มีชีวิต และกลับมาคึกคักอีกครั้งหนึ่งตลาดแห่งนี้ มีจุดขายที่เป็นห้องแถวไม้ ซึ่งถือเป็นมนต์เสน่ห์ที่น่ามาเยือน หากใครได้มาแล้ว คงจะประทับใจกับบรรยากาศเก่า ๆ และวิถีชีวิตของผู้คนชาวหล่มเก่า ที่ยังรักษาวัฒนธรรมต่าง ๆ ไว้ให้รุ่นลูกหลานได้ดู และเรียนรู้กัน หนาวนี้จึงไม่ควรพลาดที่จะแวะมาเยือน.

เสวก ศรลัมพ์